-
1 comitium
ī n. [comeo = coëo]1) комиций, т. е. место на форуме, где происходили народные собрания C, Lc. Spartae Nep — место заседаний эфоров2) pl. народное собраниеcomitia consularia (тж. consŭlum, consulibus creandis) L — народное собрание для избрания консуловcomitia centuriāta (curiāta, tribūta) L etc. — народное собрание, в котором голоса подавались по центуриям (куриям, трибам) (comitia curiāta и, большей частью, comitia tributa происходили в комиции, т. е. на форуме, a comitia centuriata — на Campus Martius)comitia calata C, AG — собрание для избрания царей или жрецов (см. calo I) -
2 curiatus
cūriātus, a, um [ curia ]относящийся к куриям, куриатныйcomitia curiata C etc. — куриатные комиции, в которых голосование происходило по куриямlex curiata C etc. — закон, принятый в курияхlictor c. AG — ликтор, на обязанности которого был созыв курий -
3 lex
1) закон, обязательный для всех, общее правило (1. 1 D. 1, 3. 1. 7 eod. Gai. I. 3.): а) в тесном смысле, прот. plebiscitum - постановление всего римского народа, народного собрания (comitia curiata или comitia centuriata) (§ 4 I. 1, 2. 1. 2 § 2-8 D. 1, 2. Gai. I. 3. 1. 7 § 7 D. 2, 14. 1. 1 § 1. 1. 28 § 2 D. 4, 6); со времени legis Hortensiae (Gai. I. 3) все plebiscita сделались обязательными для всего народа и назывались leges, напр. lex Aquilia (1. 1 § 1 D. 9, 2), и таким образом lex обоз. вообще постановление народа (1. 32 § 1 D. 1, 3); прот. постановлениям сената и императора (1. 1 pr. D. 1, 21. 1. 6 D. 2, 14. 1. 7 pr. D. 4, 5. 1. 2 pr. D. 10, 2. 1. 6 § 2 D. 26, 1. 1. 6 C. 2, 3); иногда обоз. известное решение народа, именно б) lex XII tab.напр. cui lege bonis interdictum est (1. 18 pr. D. 28, 1. 1. 5 § 1 D. 29, 2. cf. 1. 1 pr. D. 27, 10. 1. 3 D. 41, 3. 1. 13 § 3 D. 8, 3. 1. 7 § 14 D. 2, 14); в) lex Iulia et Papia Poppaea (также leges) (1. 2 D. 4, 4. 1. 45 § 5. 1. 48 § 1. 1. 49 D. 23, 2. 1. 64 § 6. 7 D. 24, 3. 1. 5 D. 34, 7. 1. 10 D. 34, 9. 1. 62 § 2. 1. 63 § 1. 1. 64 D. 35, 1. 1. 16 pr. D. 37, 14. 1. 5 C. 10, 10); г) lex Aelia Sentia (1. 4 D. 18, 7. 1. 6 D. 37, 14. 1. 12 § 1. 1. 14 § 1. 5. 1. 31. 32 D. 40, 9); д) lex Iulia iudiciorum (1. 6 D. 2, 12. 1. 2 pr. § 1 D. 48, 3);b) в более широком см. правило, предписание гражданского права (ius scriptum) прот. преторскому (ius honorum) или обычному праву (1. 8 D. 23, 2. 1. 112 § 3 D. 30, 1. 52 § 5. 6 D. 44, 7. 1. 27 D. 50, 17); так SCtum Maced. называется lex (1. 9 § 4 D. 14, 6); тк. SCtum Turpill. (1. 10 pr. D. 48, 16) и oratio Severi (1. 49 D. 4, 4. cf. 1. 1 pr. D. 27, 9); часто это выражение относ. к указам императоров (1. 21 cf. 1. 7 D. 37, 5. 1. 50 C. 1, 3. 1. 9 C. 1, 14. 1. 22 C. 5, 37. 1. 3 C. 7, 39. cf. 1. 1 pr. § 1 D. 1, 4);
nova lex, novae leges = постановления сената и император. указы (1. 7 pr. D. 4. 5. 1. un. D. 13, 2);
leges nostrae = ius (civile) nostrum (1. 26 pr. D. 26, 2. 1. 6 § 1 D. 37, 11);
omissa causa testamenti hereditatem possidere lege, на основании гражданского права = ab intestato (1. 11 D. 29, 4. cf. 1. 130 D. 50, 16);
ex lege (= ex iure) Quiritium vindicare (1. 1 § 2 D. 6, 1);
ex lege (= legitime) nubere (1. 42 D. 40, 7);
ita factum, uti de lege fieri licuit (1. 1 § 16 D. 43, 12);
publica lex = ius publ. (1. 4 D. 47, 22);
c) в самом широком смысле: правило, преднисание, напр. постановление преторского эдикта называется leх (1. 1 § 2 D. 38, 8); тк. нормы и правила, установленные и введенные юристами, наз. leges, a юристы legum auctores, legum latores (1. 2 § 10. 20 C. 1, 17. 1. 33 § 1 C. 3, 28. 1. 10 C. 6, 26. l. 19 C. 6, 30. cf. legislator s. 2);
ratio naturalis, quasi lex quaedam tacita (1. 7 pr. D. 48, 20);
lex naturae - lex specialis (1. 24 D. 1, 5. 1. 32 § 1 D. 1, 3); далее leges обоз. тоже, что ius s. 1. a. д.), напр. legum scientia, eruditio;
2) lex (municipalis, municipii, civitatis, loci), городской, муниципальный устав (1. 3. 6 pr. D. 3, 4. 1. 37 D. 42, 5. 1. 3 § 4 D. 43, 24. 1. 3 § 5 D. 47, 12. 1. 12 D. 49, 1. 1. 21 § 7. 1. 25 D. 50, 1. 1. 10 D. 50, 2. 1. I D. 50, 3. 1. 11 § 1 D. 50, 4. 1. 3. 6 D. 50, 9. 1. 4 C. 11, 29). 3) свободное, частное объявление воли, ближе определяющее юридическое отношение, отсюда - основание, главное условие юридического акта, уговор напр.: lex commissoria (см.);prima legum audientia, cunabula (prooem. I. § 3. 1. un, C. 7, 25. 1. 2 § 9. 22 C. 1, 17. 1. 11 C. 8, 26).
lex nienditiovs (1. 22. 33. 60 D. 18, 1. 1. 8 D. 18, 3. 1. 6 § 1 D. 18, 7. 1. 53. § 2 D. 19, 1);
emtionis (1. 13 § 14 eod. 1. 5 D. 47, 12. 1. 13 pr. D. 8, 4. 1. 40 pr. § 1. 1. 77 D. 18, 1);
lex aedium (1. 33 D. 8, 2. 1. 17 § 3 eod. 1. 6 pr. D. 8, 4. 1. 89 § 4 D. 31. 1. 77 D. 17, 2. 1. 25 § 3. 1. 29. 55 § 2. 1. 61 pr. D. 19, 2);
operis locandi (1. 13 § 19 eod.);
lex vectigalis (1. 2 § 29 D. 47, 8);
vectigali fundo dicta (1. 31 D. 20, 1);
censoria (см. censores);
lex donationis (1. 22 D. 1, 5. 1. 16 § 1 D. 40, 2. 1. 8 D. 40, 8);
obligationis (1. 108 D. 46, 3. 1. 1 § 12 D. 16, 3. 1. 24 eod. 1. 13 § 26 D. 19, 1. 1. 8 D. 19, 5. 1. 7 § 5 D. 2, 14. 1. 1 § 6 D. 16, 3. 1. 73 § 4 D. 50, 17);
legem suae rei dicere (1, 20 § 1 D. 23, 4);
lege imponere alicui (1. 7 § 8 D. 24, 1);
legem apertius conscribere (1. 39. D. 2, 14);
consignare (1. 13 § 6 D. 19, 1); тк. предсмертное распоряжение, legem testamento dicere (1. 14 D. 28, 1. 1. 114 § 14 D. 30);
4) качество, свойство, lex danda operi talis, ne quid noceat vicinis (1. 15 § 10 D. 39, 2). 5) = dogma: lex catholica, venerabilis (1. 1 C. 1, 5. 1. 1 C. 1, 7);legatario legem dicere (1. 40 § 1 D. 40, 5. 1. 22 pr. D. 32).
iudaica (1. 4. 5 C. 1, 9).
См. также в других словарях:
comitia curiata — /kū ri āˈtə or koo ri äˈta/ plural noun That of the patricians, voting by curiae • • • Main Entry: ↑comitia … Useful english dictionary
comitia curiata — A Roman assembly which was composed of thirty patricians … Ballentine's law dictionary
CURIATA Comitia — in quibus populus Curiatim suffragium ferebat, hoc est, in quibus populi per Curias divisi Sententia rogabatur, ut quod plures eatum statuissent, id ipsum populi iussum esse diceretur. De iis sic A. Gellius, l. 15. c. 27. In eodem libro scriptum… … Hofmann J. Lexicon universale
Comitia — (lateinischer Plural von Comitium, „Versammlungsort“) war im antiken Rom die Bezeichnung für eine Volksversammlung. In diesen Versammlungen (deutsch: Komitien) wurde das Ergebnis einer Wahl oder Abstimmung nicht aufgrund einzelner Stimmen… … Deutsch Wikipedia
Comitia — Co*mi ti*a, n. pl. [L.] (Rom. Antiq.) A public assembly of the Roman people for electing officers or passing laws. [1913 Webster] Note: There were three kinds of comitia: comitia curiata, or assembly of the patricians, who voted in curi[ae];… … The Collaborative International Dictionary of English
Comitĭa — (Comitien, röm. Ant.), 1) in Rom feierliche, ordnungsmäßig zusammenberufene Versammlungen des Volkes, um theils, auf Grund religiöser Institutionen von den Priestern getroffene Anordnungen anzuhören, theils über politische u., echtliche, innere u … Pierer's Universal-Lexikon
comitia — comitial /keuh mish euhl/, adj. /keuh mish ee euh/, n. Rom. Hist. an assembly of the people convened to pass on laws, nominate magistrates, etc. [1615 25; < L, pl. of comitium assembly, equiv. to com COM + it , n. deriv. of ire to go (cf. COMES)… … Universalium
comitia — /kamish(iy)a/ In Roman law, an assembly, either (1) of the Roman curiae, in which case it was called the comitia curiata vel calata ; or (2) of the Roman centuries, in which case it was called the comitia centuriata (called also comitia majora);… … Black's law dictionary
comitia — /kamish(iy)a/ In Roman law, an assembly, either (1) of the Roman curiae, in which case it was called the comitia curiata vel calata ; or (2) of the Roman centuries, in which case it was called the comitia centuriata (called also comitia majora);… … Black's law dictionary
Comitia Centuriata — Ancient Roman military assembly, instituted с 450 BC. It decided on war and peace, passed laws, elected consuls, praetors, and censors, and considered appeals of capital convictions. Unlike the older patrician Comitia Curiata, it included… … Universalium
COMITIA — orum, plural. numer. conventus populi ad creandos magistratus, leges ferendas, et alia cum populo agenda, a comeundo appellata, ita enim veteres loquebantur, vel a coeundo. Leguntur autem Comitia Consularia, Praetoria, Quaestoria, Tribunitia,… … Hofmann J. Lexicon universale